ΜΟΥΣΕΙΑ
Λευκός Πύργος (1,6km)
Είναι το κτίσμα – σύμβολο της Θεσσαλονίκης και ένα από τα πιο γνωστά κτίσματα στην Ελλάδα. Βρίσκεται σε περίοπτη θέση στην αρχή της Νέας Παραλίας και έχει ύψος 33,90μ και διάμετρο 22,70μ.
Η αρχική του ονομασία ήταν «Πύργος του Λέοντος», σύμφωνα με μια τουρκική επιγραφή του 1535-1536 και η οποία βρισκόταν στην είσοδο του εξωτερικού περιβόλου. Από τον 17ο αιώνα ονομάστηκε ‘ Φρούριο της Καλαμαριάς’ και ‘Πύργος των Γενίτσαρων’.
Ο Λευκός Πύργος χτίστηκε από Οθωμανούς στα τέλη του 15ου αιώνα όταν ο σουλτάνος Μουράτ Β’ κατέλαβε την Θεσσαλονίκη. Αρχιτέκτονας του πιθανολογείται να ήταν ο φημισμένος Μιμάρ Σινάν. Ο Πύργος ήταν για αιώνες μέρος των τειχών της παλιάς πόλης της Θεσσαλονίκης που χώριζε την εβραϊκή συνοικία της πόλης από τα νεκροταφεία των Μουσουλμάνων και των Εβραίων. Οι Οθωμανοί χρησιμοποίησαν τον Λευκό Πύργο με μια διαδοχική σειρά. Αρχικά, ως φρούριο, στην συνέχεια ως φρουρά και στο τέλος ως φυλακή.
Μετά την διάλυση του τάγματος των Γενιτσάρων το 1826, αποκτά το όνομα ‘Πύργος του Αίματος’ λόγω των σφαγών από τους Γενίτσαρους. Το όνομα διατηρείται και μετά το 1826 λόγω της λειτουργίας του ως φυλακή μελλοθανάτων βαρυποινιτών και τόπο βασανιστηρίων, οι οποίοι συχνά εκτελούνταν από τους Γενιτσάρους γεμίζοντας με αίμα τους τοίχους. Κατά μία εκδοχή, το σύγχρονο όνομά του φαίνεται να το πήρε όταν ένας Εβραίος κατάδικος, ο Nathan Guidili, τον ασβέστωσε με αντάλλαγμα την ελευθερία του, το 1891. Άλλη ιστορική πηγή, αναφέρει πως η σημερινή ονομασία του κτίσματος δόθηκε μεταξύ των ετών 1883 και 1884 μετά από απαίτηση του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β ή από πρωτοβουλία του βαλή της πόλης Γκαλίπ.
Το 1985 ολοκληρώθηκε η αναστήλωση του μνημείου και μετατράπηκε σε μουσείο και εκθεσιακό κέντρο.
Η θέα από τον εξώστη, όπου κυματίζει η γαλανόλευκη είναι πανοραμική και ο επισκέπτης μπορεί να ατενίσει τον Θερμαϊκό κόλπο, την βουνοκορφή του Ολύμπου, την Άνω Πόλη ή την Ανατολική Θεσσαλονίκη.
Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (1,9km)
To Αρχαιολογικό Μουσείο βρίσκεται στην πλατεία ΧΑΝΘ, δίπλα στη Διεθνή ‘Εκθεση Θεσσαλονίκης. Ιδρύθηκε μετά την απελευθέρωση της πόλης το 1912 και το σημερινό κτίριο εγκαινιάστηκε το 1962 όταν η πόλη γιόρταζε τα 50 χρόνια από την απελευθέρωσή της. Αρχιτέκτονας ήταν ο Πάτροκλος Καραντινός. Τα εκθέματα, τα οποία φιλοξενεί, προέρχονται από τις ανασκαφές, που έχουν πραγματοποιηθεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης και στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας.
Στο Μουσείο στεγάζονται ευρήματα από την ανασκαφική έρευνα σε οικόπεδα της πόλης και σε αρχαιολογικούς χώρους και ειδικότερα από τη δραστηριότητα της ΙΣΤ εφορίας αρχαιοτήτων, που καλύπτει τους νομούς Θεσσαλονίκης, Κιλκίς,Πιερίας, Χαλκιδικής. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα φιλοξένησε τα ευρήματα των ανασκαφών του Μανώλη Ανδρόνικου στους Βασιλικούς Τάφους της Βεργίνας. Στις εσωτερικές αίθουσες στεγάζονται τα ευρήματα από το νεκροταφείο της Σίνδου. Στις εξωτερικές αίθουσες εκτίθενται αντικείμενα της Νεολιθικής, Κλασσικής, Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής εποχής, ενώ στον κάτω όροφο εκτίθεται η προϊστορική συλλογή παρουσιάζοντας στον επισκέπτη μια διαχρονική εικόνα της πολιτισμικής εξέλιξης όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά και ευρύτερα σε ολόκληρη την περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας.
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης (2,2km)
Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού βρίσκεται στη Λεωφόρο Στρατού ακριβώς απέναντι από το πεδίο του Άρεως και πίσω από το νέο δημαρχείο της πόλης σε μια έκταση 3.430 τ.μ.. Η λειτουργία του ξεκίνησε το 1994 και το 2005 τιμήθηκε με το ‘Βραβείο Μουσείου’ του Συμβουλίου της Ευρώπης ενώ το κτίριο θεωρείται ένα από τα καλύτερα έργα δημόσιας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα.
Οι 11 αίθουσες του μουσείου φιλοξενούν εκθέσεις που παρουσιάζουν την αρχιτεκτονική και τη διακόσμηση εκκλησιών, στα παλαιοχριστιανικά χρόνια, όψεις οικονομικής ζωής, εξοπλισμό κατοικίας και στοιχεία ένδυσης και διατροφής,ταφή νεκρών σε παλαιοχριστιανικά κοιμητήρια της πόλη, αφιέρωμα στον πολιτισμό της μεσοβυζαντινής περιόδου (8ος-12ος αι μ.Χ), αφιέρωμα σε βυζαντινούς αυτοκράτορες,συλλογές χαρακτικής,παρουσίαση της Βυζαντινής κληρονομιάς μετά την Άλωση από τους Οθωμανούς και τέλος παρουσίαση της πορείας των αρχαιολογικών αντικειμένων από την ανασκαφή ως την μεταφορά τους στο μουσείο.
Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να κατανοήσει τα πολιτισμικά και κοινωνικοπολιτικά δεδομένα που επηρέαζαν τη ζωή των ανθρώπων κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή.
Εβραϊκό Μουσείο της Θεσσαλονίκης (0,1km)
Η εβραϊκή παρουσία στην Θεσσαλονίκη είναι μακραίωνη και άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της πόλης. Αποστολή του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης είναι η ανάδειξη της πλούσιας ιστορίας της κοινότητας στο ευρύ κοινό, η διατήρηση της μνήμης των θυμάτων του ολοκαυτώματος καθώς και η έρευνα για την υπερδισχιλιετή παρουσία των Εβραίων στην πόλη. Ιδρύθηκε το 2001 και στεγάζεται σε ένα από τα ελάχιστα διασωθέντα κτίρια από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917.
Διαθέτει συλλογές με επιτύμβιες πλάκες από το κατεστραμμένο Ισραηλιτικό Νεκροταφείο, οικοδομικά μέλη από συναγωγές που κατεδαφίστηκαν από τις γερμανικές αρχές κατοχής, θρησκευτικά αντικείμενα, παλαιά και σπάνια βιβλία στην εβραϊκή γλώσσα, οικογενειακά κειμήλια, κετουμπότ, δημόσια και ιδιωτικά έγγραφα σχετικά με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδιωτικές επιστολές, ενδυμασίες, υφάσματα, τραπεζομάντιλα, βιβλία καθώς και βιβλιάρια τραπεζικών καταθέσεων (ως το 1940). Επίσης, το μουσείο διατηρεί τη μοναδική υφιστάμενη συλλογή προπολεμικών οικογενειακών και σχολικών φωτογραφιών, σχηματισμένη από δωρεές που συνεχίζονται και διαθέτει τη σημαντικότερη συλλογή επιχειρηματικών τεκμηρίων από τη Θεσσαλονίκη. Τέλος, ένας ειδικός εκθεσιακός χώρος αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα, όπως επηρέασε την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης στο σύνολο της.
Εθνογραφικό και Λαογραφικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης
Το Εθνογραφικό και Λαογραφικό Μουσείο Μακεδονίας -Θράκης βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Όλγας σε ένα όμορφο, καλοδιατηρημένο ιστορικό κτίριο του 20ου αιώνα, γνωστό ως «Modiano Villa», κατοικία του τραπεζίτη Yiako Modiano και της οικογενείας του. Έργο του είναι να ανακαλύπτει και να μελετάει την παραδοσιακή κουλτούρα των τελευταίων χρόνων σε αρκετές περιοχές της Β. Ελλάδας.
Οι συλλογές αποτελούνται από αντικείμενα που προέρχονται από την προ-βιομηχανική εποχή, κυρίως από τις περιοχές της Μακεδονίας και Θράκης. Αντιπροσωπεύουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων κατά τη διάρκεια των τελευταίων αιώνων μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα τόσο στην ύπαιθρο όσο και στην πόλη. Ως προς την ποσότητα και την ποικιλία τους πρόκειται για μια από τις πλουσιότερες συλλογές του είδους σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Τα αντικείμενα που το Μουσείο φιλοξενεί προέρχονται από αγορές και δωρεές και περιλαμβάνει τοπικές ενδυμασίες, κοσμήματα, υφάσματα και κεντήματα, εργαλεία για τεχνίτες, αγροτικά εργαλεία, οικιακά σκεύη, έπιπλα, μουσικά όργανα, παιχνίδια, εκκλησιαστικό εξοπλισμό, καθώς και πρώιμες μορφές μηχανημάτων (φωτογραφικές μηχανές, ραπτομηχανές).
Μουσείο Ατατούρκ Θεσσαλονίκης (1,7km)
Το Μουσείο Ατατούρκ Θεσσαλονίκης στεγάζεται στο σπίτι όπου γεννήθηκε το 1881 και πέρασε τα νεανικά του χρόνια ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας. Βρίσκεται πίσω από το τουρκικό Προξενείο στην οδό Αποστόλου Παύλου 75.
Το μεγαλύτερο μέρος της επίπλωσης είναι αυθεντικό. Χρειάστηκε να αντικατασταθούν κάποια έπιπλα που έλειπαν με άλλα, που πήραν από το Μαυσωλείο του Κεμάλ και από το Τοπ Καπί στην Κωνσταντινούπολη.
Ο επισκέπτης μπορεί να δει προσωπικά αντικείμενα του Τούρκου ηγέτη, φωτογραφίες εποχής, φωτογραφίες και διάφορα έγραφα.
Το γεγονός ότι χιλιάδες Τούρκοι επισκέπτονται το σπίτι του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας αποτυπώνει την ακτινοβολία που ακόμη και σήμερα διατηρεί η προσωπικότητα του Κεμάλ Ατατούρκ.
Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (0,5km)
Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης είναι το μοναδικό μουσείο της χώρας αφιερωμένο στην τέχνη της φωτογραφίας, εποπτεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού και διοργανώνει κάθε δυο χρόνια ένα διεθνές φεστιβάλ φωτογραφίας. Άνοιξε τις πύλες του το 1998 και το 2001 στεγάστηκε στην Αποθήκη Α’ του λιμένα Θεσσαλονίκης.
Η αποστολή του εστιάζεται στον σχεδιασμό και στην παρουσίαση σειρά εκθέσεων,στη δημιουργία αρχείων και συλλογών από υλικό φωτογράφων και στην έκδοση βιβλίων και καταλόγων.
Παράλληλα φροντίζει για την οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για την προβολή της ελληνικής φωτογραφίας σε διεθνές επίπεδο.